خبرگزاری هرانا، ارگان خبری مجموعه فعالان حقوق بشر در ایران، روز سه‌شنبه جدیدترین گزارش این گروه را از وضعیت ایران در این حوزه در سال ۲۰۲۰ میلادی، که دو روز دیگر به پایان می‌رسد، منتشر کرد.

این گزارش حاصل جمع‌آوری، تجزیه و تحلیل و مستندسازی ۴۴۷۲ گزارش از وضعیت حقوق بشر منتشر شده توسط منابع خبری از اول ژانویه ۲۰۲۰ تا ۲۰ دسامبر ۲۰۲۰، درباره موارد نقض حقوق بشر در ایران است.

صدور بیش از ۲۲ هزار ماه حکم زندان برای منتقدان، محکومیت شهروندان به حدود ۲۴ هزار ضربه شلاق، اعدام دست کم ۲۳۶ شهروند، در حالی که ۷۲ درصد اعدام‌ها به صورت مخفیانه بوده، از جمله این موارد است.

در این گزارش به موارد نقض حقوق مردم در حوزه‌های گزارشگری و گزارشگران، قومی-ملی، رواداری و آزادی‌های مذهبی، اندیشه و بیان، اصناف، حقوق آکادمیک، حیات (اعـدام)، فرهنگی، کارگری، کودکان، زنان، زندانیان، خشونت نظامی، محکومیت‌ها و بازداشت‌ها در رژیم جمهوری اسلامی، به تفکیک پرداخته شده است.

در این گزارش ۴۴ صفحه‌ای گفته شده است طبق آمارهای مجموعه فعالان حقوق بشر در ایران، تمرکز یا توانمندی گزارشگران حقوق بشر در سال گذشته ۱۴ درصد در تهران و ۸۶ درصد در سایر نقاط کشور بوده است.

آمارهای گردآوری شده توسط این گروه نشان می‌دهد در حوزه اقلیت‌های قومی و ملی، بازداشت شهروندان ۱۶.۶ درصد در مقایسه با سال ۲۰۱۹ کاهش یافته و صدور احکام حبس نیز با یک کاهش ۳۵ درصدی همراه بوده است.

در حوزه اقلیت‌های مذهبی بازداشت شهروندان ۴۲ درصد نسبت به سال قبل از آن کاهش یافته است، اما صدور احکام حبس در این بخش با ۲۸.۹ درصد افزایش در مقایسه با مدت مشابه در سال میلادی گذشته همراه بوده است.

در حوزه آزادی‌های اندیشه و بیان، با وجود کاهش ۸۸.۸ درصدی بازداشت‌ها، صدور احکام بر اساس تعداد افراد محاکمه شده با ۴۶.۵٪ افزایش همراه بوده و صدور احکام حبس ۵۲.۹٪ افزایش نسبت به سال قبل را نشان می‌دهد.

در حوزه حق حیات یا صدور احکام مرگ، در سال ۲۰۲۰ تعداد ۲۴۱ گزارش توسط نهاد آمار و نشر و آثار مجموعه فعالان حقوق بشر در ایران به ثبت رسیده، که شامل محکومیت ۹۵ نفر به اعدام و اجرای حکم اعدام ۲۳۶ نفر است.

بر اساس این گزارش ۸۰ درصد به اتهام قتل، ۵ درصد به اتهام جرایم جنسی، ۹ درصد به اتهام مواد مخدر، ۴ درصد به اتهام محاربه، ۱ درصد به اتهام سرقت مسلحانه و ۱ درصد به اتهام شرب خمر در ایران در این مدت اعدام شدند.

در حوزه اعدام، اجرای حکم شهروندان در مقایسه با سال ۲۰۱۹ میلادی ۴.۸ درصد کاهش داشته است؛ همچنین صدور احکام اعدام نیز با ۱۲ درصد کاهش همراه بوده است. تعداد اعدام‌ها در ملاء عام هم ۹۲ درصد کاهش داشته است.

در رسته حقوق زنان، دست کم ۵۷۲ زن مورد خشونت جسمی و جنسی قرار گرفتند، ۱۳ مورد قتل ناموسی، ۶ مورد خودسوزی، ۴ مورد اسیدپاشی و ۱ مورد احضار فعالان این حوزه به مراجع قضایی- امنیتی گزارش شده است.
همچنین در سال ۲۰۲۰ میلادی، در مجموع ۲۰۴ شهروند هدف شلیک نیروهای نظامی قرار گرفتند که از میان آنها ۷۴ شهروند جان خود را از دست دادند؛ که این آمار شامل جان باختن ۳۶ کولبر، ۵ سوخت‌بر و ۳۳ شهروند می‌شود.

در این مدت محکومیت فعالان و شهروندان ۳۵ درصد افزایش داشته است.

حوزه اقلیت‌های مذهبی افزایش ۲۸.۹٪، اقلیت‌های قومی کاهش ۳۵٪، اندیشه و بیان افزایش ۵۲.۹٪، اصناف افزایش ۸۹٪، فرهنگی افزایش ۳۸٪، کارگری کاهش ۷۳٪، زنان کاهش ۸۰٪ و حوزه دانشجویان کاهش ۸۹٪ گزارش شده است.

در یک سال گذشته بازداشت فعالان و شهروندان کاهش ۸۴ درصدی داشته است. بر این اساس بازداشت شهروندان در حوزه اقلیت‌های قومی-ملی کاهش ۱۶.۶٪، فرهنگی افزایش ۵۱٪، مذهبی کاهش ۴۲٪، صنفی کاهش ۳۱٪، دانشجویان کاهش ۹۴٪، کارگری افزایش ۵۶٪ و حوزه اندیشه و بیان با ۸۸.۸٪ کاهش در سال ۲۰۲۰ مستند شده است.

مجموعه فعالان حقوق بشر در ایران کار آمارگیری روزانه در این حوزه و ثبت آنها را از سال ۱۳۸۸ آغاز کرد. در گزارش امسال، سهم هرانا در تامین داده‌ها ۴۲٪، منابع رسمی یا نزدیک به حکومت ایران ۴۵٪ و سایر منابع ۱۳٪ است.